Theo TS Nguyễn Thị Mai Hữu, Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia dùng tiếng Anh như một ngoại ngữ. Hiện các số liệu thống kê về khả năng tiếng Anh của người Việt đều chưa có tính khoa học vì việc này đòi hỏi dựa trên các tiêu chí, công cụ cũng như cách thức chọn mẫu chuẩn xác.
“Nhìn chung, năng lực tiếng Anh của người Việt về mặt bằng cơ bản mỗi năm đạt được kết quả tốt hơn năm trước. Việc học cũng thuận lợi vì chữ viết của chúng ta gần giống tiếng Anh, không như tiếng Trung hay tiếng Thái”.
Tuy nhiên, để có mặt bằng đồng đều cả nước thì rất khó.
Lý do đầu tiên là dân số đông và không phải ai cũng có động lực học tiếng Anh.
Nhiều học sinh có điểm thi cao vẫn không nói được tiếng Anh do là việc dạy trong nhà trường còn nhiều bất cập. Đầu tiên, ở chương trình phổ thông cũ (chương trình 2006), phương pháp giảng dạy hàn lâm, học sinh học nhiều về từ vựng, ngữ pháp, ngữ âm hơn là kỹ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết.
Thứ hai, Tiếng Anh là môn phát triển về kỹ năng, năng lực nên sử dụng, thực hành càng nhiều càng tốt. Nhưng học sinh không có môi trường để nghe, nói. Sĩ số các lớp học đông, kể cả làm việc theo nhóm hay theo cặp vẫn hạn chế về thời gian, không gian.
“Nhiều nơi thiếu cơ sở hạ tầng để hỗ trợ việc học tiếng Anh một cách hiệu quả”, Theo TS Nguyễn Thị Mai Hữu
Cuối cùng, bài thi tốt nghiệp THPT chưa có phần thi Nghe và Nói, phần nào tác động ngược trở lại quá trình giảng dạy và học tập, bởi không thi nên thầy trò cũng không đầu tư.
Theo bà Mina Patel, chuyên gia khảo thí, Hội đồng Anh, việc học sẽ hiệu quả khi có hai yếu tố là động lực và điều kiện học tập.
Mọi người trên thế giới, không riêng người Việt, đều có khả năng học ngôn ngữ. Sự khác biệt chỉ ở điều kiện họ tìm thấy trong môi trường học tập. Nếu động lực chỉ đến từ bề mặt như cần vượt qua kỳ thi thì không đủ lớn để thúc đẩy bản thân mỗi người học tới những kết quả lớn hơn.
Bà nói hãy để học sinh bước vào lớp học với sở thích và mong muốn học tập. Nếu thấy được mục đích của việc học tiếng Anh thay vì tiếp thu thụ động, các em sẽ tham gia nhiều hơn và có động lực.
Để làm được điều đó, giáo viên cần điều chỉnh cách thức giảng dạy. Họ cần tích cực trao đổi với học sinh và tìm hiểu xem các em quan tâm đến điều gì để thiết kế chương trình giảng dạy phù hợp nhất.
Theo TS Mai Hữu, việc phát triển ngôn ngữ cho người học cần được bắt đầu từ cấp nhỏ để trẻ được nghe nhiều hơn, từ đó hình thành các kỹ năng khác.
“Với trẻ mầm non nên bắt đầu làm quen với môi trường học tiếng Anh một cách tự nhiên, không nên ép buộc. Trẻ chỉ cần nghe âm thanh tiếng Anh hàng ngày, âm thanh qua tai, chữ qua mắt vào trong não sẽ có hiệu quả nhất định mà chúng ta không ngờ”.
Vì vậy việc học sinh ngày nay không nói được Tiếng Anh đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Đó có thể là do chương trình giảng dạy chưa phù hợp, còn nhiều sự bất cập, nhiều khó khăn trong giảng dạy chưa được giải quyết. Hay cũng có thể là do các em chưa có môi trường để thực hành. Các em chỉ được học lý thuyết mà chưa có cơ hội để thực hành nói. Bên cạnh đó thì động lực cũng là một yếu tố quan trọng. Bố mẹ, thầy cô ngoài việc giảng dạy thì cũng cần phải tạo động lực cho các em. Chỉ cần có động lực và hứng thú với việc thực hành nói Tiếng Anh, thì hiệu quả của việc này sẽ được cải thiện đáng kể.
